Wij hebben kennisgenomen van de Jeugdagenda 2024-2028. Deze agenda heeft een mooie visie en baseert zich op doelstellingen die wij als Adviesraad Sociaal Domein van harte onderschrijven. Wij zullen dan ook vanuit betrokkenheid blijven adviseren bij de verdere ontwikkeling en implementatie van deze jeugdagenda.

Na ons eerste advies is, mede vanwege forse budgettaire overschrijdingen, deze Jeugdagenda aangescherpt. Met name de hoofdstukken 8 en 9 vormen een nadere financiële onderbouwing en concretisering van de plannen. Aangezien de hoofdstukken 1 t/m 7 nagenoeg ongewijzigd zijn en met name de visie en richting aangeven die wij reeds onderschrijven, richt dit tweede advies zich voornamelijk op de Hoofdstukken 8 en 9.

In zijn algemeenheid willen wij stellen dat door de toevoeging van deze hoofdstukken er reeds tegemoet is gekomen aan de door ons gevraagde verdere concretisering van de hoge ambities en bijbehorende planning.

• Ten aanzien van deze herijkte jeugdagenda en de tekorten op het jeugdbeleid benadrukken we dat het vooral van belang is om de kosten goed te blijven monitoren en de focus hierbij te leggen op:
  * samenwerkingsafspraken richting directe verwijzers* toegang via het JET
  * contractering SDF
  Dit om grip te krijgen op de kosten en daarmee de houdbaarheid van het nieuwe stelsel en de uitvoering van de Jeugdagenda te waarborgen. Wij zien een mooie beschrijving van de vormgeving van deze regie in hoofdstuk 8. We onderschrijven daarbij het sturen op continuiteit, kwaliteit en betaalbaarheid van de jeugdhulp als kompas.
• Wij zijn blij dat in deze versie slechts gekozen wordt voor één nieuw aan te nemen Programmamanager in plaats van een heel programmateam, al trekt ook deze ene nieuwe functie een behoorlijke wissel op het eenmalige extra budget en zal dus een duidelijk meerwaarde moeten bieden ten opzichte van de huidige organisatie.
• Wij benadrukken het belang om aandacht te hebben voor de hoogte van de overheadkosten en dat dit in verhouding staat met de uitvoeringskosten. De invulling van het programmateam, de programmamanager, de diverse uitvoeringsplannen, de voortgangsrapportages en de evaluaties zullen wij met aandacht volgen.
  • Er is sprake van een tijdelijke verhoging van de loonkosten t.a.v. het JET t.g.v. ziekteverzuim in 2024. De vraag is of er daadwerkelijk niet meer te verwachten is in de jaren daarna. Uiteraard is het op dit moment niet gewenst om de structuur voor wat betreft de inzet van het JET te wijzigen. Echter wij blijven checken en vergelijken met andere gemeenten of een dergelijke inzet daadwerkelijk het meest effectief is. Denk hierbij aan mogelijk de dubbele wachttijd ingeval specialistische jeugdhulp ingezet dient te worden; eerst de aanmelding bij Amaryllis en daarna de overgang van Amaryllis naar het JET.
  • -De keuze om het ‘klik’-gesprek en het ‘één gezicht’-principe niet meteen op te pakken, maar pas in een later stadium baart ons zorgen. Hoe wordt voor die periode bewaakt dat mensen niet te veel verschillende aanspreekpunten krijgen gedurende het traject. Daarnaast baart het daadwerkelijke effect van het klikgesprek en zijn uitkomsten ons zorgen. Hypothetisch: het kan zijn dat er onvoldoende ‘smaken’ (andere begeleider als het niet klikt) beschikbaar zijn. Ook kan het shopgedrag in de hand werken. Wat is hiervan dan de waarde en het uiteindelijke effect. Daar staat tegenover dat we erkennen dat de werkrelatie van invloed is op het uiteindelijke resultaat.
  • Als belangrijk aandachtspunt zouden we willen meegeven om ook de wijkverenigingen en buurtinitiatieven duidelijk te betrekken bij de Jeugdagenda. Zij kunnen een rol spelen in het betrekken van de jongeren bij de Jeugdagenda en in de opmaat naar de ambitie Leeuwarden als European Youth Capital 2028.
  • De toegang tot Jeugdzorg, vooral het gebied van de specialistische Jeugdhulp waarvoor geïndiceerd/beschikt moet worden, blijven wij met aandacht volgen. We houden graag een vinger aan de pols wat betreft de samenwerking en afstemming tussen Amaryllis en het JET en zijn benieuwd naar het herinrichtingsplan, waarin dit onderwerp tevens aan de orde komt.
  • In hoofdstuk 7.7. wordt het volgende beschreven m.b.t. de inrichting van een lokaal veiligheidsteam ” Ons jeugdexpertteam biedt voor die ontwikkeling een goed vertrekpunt”. Wij vinden het van belang dat de inzet van het JET dit jaar eerst goed gevolgd en geëvalueerd wordt en dat dit allereerst de insteek moet zijn. M.a.w. : de basis op orde alvorens uit te bouwen. Vervolgstappen zijn hiervan afhankelijk.
  • Er wordt gesproken over een Gemeente die zich mengt in de keten, in de sector en in de marktwerking. De Gemeente als marktregisseur. Dit vraagt tevens het intern verbeteren binnen de Gemeente van de doelmatigheid en efficiency en extern het verbeteren van de interactie. Het vraagt korte lijnen en ambtenaren die goed kunnen schakelen en niet opzien tegen het spel van aanbesteden en toezicht op (markt) partijen. Wij volgen met aandacht deze ontwikkelingsrichting.
  • Wij lezen dat jongeren betrokken zullen worden bij de Jeugdagenda, met name in evaluerende zin. Wij bevelen van harte aan dat jongeren bij de verdere vormgeving en ontwikkeling van de Jeugdagenda worden betrokken.
  • Tenslotte willen wij onze zorg uitspreken over de kaders van de Jeugdagenda waardoor aan de voorkant reeds problemen gecreëerd worden, maar waar de Gemeente Leeuwarden niet direct invloed op heeft. Te denken valt aan de Inkooprol van het SDF, het feit dat de Jeugdzorg geen budgetplafond op macroniveau kent en de landelijk georganiseerde wijze van geldverstrekking. Hoewel wij volledig begrijpen dat dergelijke zaken buiten de directe invloedssfeer liggen, willen we toch benadrukken dat via alle mogelijke routes hier wel aandacht voor gevraagd wordt. Van belang is een inzet richting het Rijk om zo te lobbyen dat taken en middelen in balans komen en hoe vervolgens om te gaan met een uitgavenontwikkeling die afwijkt van het overeengekomen meerjarig financieel kader. Dit bepaalt zeker het speelveld van de Jeugdagenda.

    Uw reactie tegemoetziende,

    Hoogachtend,
    namens de Adviesraad Sociaal Domein Leeuwarden

    R. de Boer, voorzitter

    

De reacties vanuit de leden van de Adviesraad Sociaal Domein zijn over het algemeen positief, in die zin dat het een mooi en helder plan is. Waar in het aanvankelijke concept advies gewezen werd op het ontbreken van een duidelijk tijdspad waarbij wordt aangegeven wanneer in de tijd onderdelen van het plan worden uitgevoerd en wie daarbij door de gemeente betrokken word(t)(en) om de uit te voeren onderdelen daadwerkelijk tot uitvoering te brengen, werd als feedback gegeven dat dit zeker in de bedoeling ligt en dat hierover een extra aanduiding in het plan is opgenomen.

De tweede opmerking in het concept advies was dat in de inleiding wordt aangegeven dat het erom gaat dat armoede wordt aangepakt, terwijl verderop in het plan het alleen maar lijkt te gaan over preventieve werkzaamheden. En hoewel het natuurlijk een preventieplan betreft moeten volgens sommige ASD-leden acties om bestaande armoede aan te pakken niet uit het oog worden verloren. De beleidsambtenaar heeft als reactie aangegeven dat het plan zelf is geënt op voorkomen van armoede en schulden, maar dat uiteraard hierbij niet de bestaande armoede uit het oog wordt verloren: “Daar waar we het kunnen verkleinen, zullen we ook zeker geen mogelijkheden laten liggen”.

Dat is ons inziens een bemoedigende reactie.

Onze opmerking dat, waar de focus duidelijk ligt op de jeugd er wellicht sterker zou kunnen worden ingezoomd op directer contact met de scholen (op die manier kan men school-dropouts misschien benaderen en begeleiding aanbieden, aangezien hier dikwijls geldproblematiek ontstaat door onwetendheid, kopen zonder vooraf te betalen, etc.) werd beantwoord dat de scholen hebben meegedacht in de voorbereiding van het plan en ook samen met de gemeente gaan werken aan de uitvoering door ontwikkelen van gesprekken met doorstroomcoaches, actie op school voor financiële bewustwording (“Serious Game” en budgetloket) en er is aandacht voor lenen SF, afterpay etc. in de diverse acties.

Daar waar de ASD wezes op bestaande programma’s als “Moneyways”, ontwikkeld door Diversion en Nibud, is volgens de beleidsambtenaar als extra actie opgenomen die nader te verkennen.

Dan zijn eer verder nog enkele inhoudelijke op- en aanmerkingen:
– qua 1e schil worden sociale werkplaatsen, speciaal onderwijs / praktijkonderwijs en het UWV niet genoemd In de wetenschap dat de participatiewet en de aanscherping van toelating WLZ de groep mensen in onze maatschappij heeft vergroot die in het verleden beschermd/afgeschermd woonde en nu jou of mijn buurman of buurvrouw is. Denk hierbij aan een praktijkvoorbeeld :2 ouders met een Wajong uitkering (UWV), krijgen begeleiding vanuit de WMO (niet jeugdzorg) en hebben 4 kinderen in het speciaal onderwijs. Of een jongedame van 22 jaar die werkt bij Caparis en is in verwachting. Dit is een doelgroep die minder meetbaar is en wel meer dan ooit onderdeel is van onze maatschappij door onze landelijke keuzes voor participatie. Aangescherpte eisen voor toelating tot beschermd wonen is ook van invloed hierop (managen van tekorten binnen de gemeente).
– Op pagina 12 wordt gesproken over gedrag. Hierbij wordt dus de bovengenoemde koppeling gemist. (“Want een blinde vraag je niet om te leren zien”).