2023 Ongevraagd advies tekorten Buig-budget

Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leeuwarden

Betreft : Ongevraagd advies met betrekking tot de problematiek tekort BUIG-budget.

Datum : 6 december 2023

Geacht College,

Wij hebben kennisgenomen van de problematiek met betrekking tot de BUIG-financiering in Leeuwarden.

Onze gemeente heeft structuurkenmerken , zoals bijvoorbeeld relatief veel oud-studenten met psychische problematiek, die gelinkt zijn aan tekorten in de BUIG-financiering , maar waar het landelijk verdeelmodel geen rekening houdt.
Ook regionale factoren in het verdeelmodel beïnvloeden het tekort in Leeuwarden.

Fouten in het verdeelmodel werken extra hard door in Leeuwarden. Uit onderzoek van Significant blijkt dat het landelijke verdeelmodel ongunstig uitpakt voor Leeuwarden.

Dit leidt tot aanzienlijke structurele tekorten op de BUIG-financiën: In de periode 2015-2021 bedroeg het jaarlijks verschil tussen budget en uitgaven tussen de € 3 miljoen en € 14 miljoen!
Cumulatief bedraagt het tekort in deze periode ruim € 55 miljoen!!

Op ambtelijk niveau wordt overleg gevoerd met het ministerie van Sociale Zaken. Dit heeft echter voor zover wij weten nog niet geleid tot een structurele verandering in het landelijke verdeelmodel.
Aangegeven wordt dat het landelijk model op macroniveau goed werkt. Wellicht is dat zo, maar voor Leeuwarden pakt dit model niet incidenteel, maar structureel zo uit dat jaarlijks er aanzienlijke tekorten uit voortvloeien.

Ook het budget van ziektekostenverzekeraars wordt jaarlijks deels bepaald door het zogenaamde vereveningsmodel. Dit landelijke model zorgt ervoor dat op grond van vele criteria ziektekostenverzekeraars gecompenseerd worden als ze veel verzekerden hebben die veel risico op zorg hebben. Dit model wordt jaarlijks herijkt waarbij de CEO’s van de grote ziektekostenverzekeraars onderhandelen om er voor hun maatschappij hetbeste uit te slepen. De stelling dat het landelijk verdeelmodel BUIG-financiering niet kan worden aangepast omdat het op macroniveau goed werkt is dus op zijn minst discutabel.

In de afgelopen jaren is in de gemeenteraad veel gesproken over het WMO-budget, waarbij er politieke strijd is geleverd over een bezuiniging van rond € 1 miljoen op het WMO-budget. Dit staat in schril contrast met het gebrek aan politieke aandacht voor de structurele tekorten op het BUIG-budget.